Zorg voor een verlamde kat

Het korte en simpele antwoord is: JA!!

Maar bij zo'n complexe aandoening als een dwarslaesie zijn er eigenlijk geen korte of simpele antwoorden...

Deze site is nog in opbouw en wordt regelmatig aangevuld met meer informatie!
Op dit moment staat alle info nog een beetje chaotisch door elkaar en ik raad je dan ook aan om de hele website van voor tot achteren door te nemen.

Er is hoop!

Waarschijnlijk ben je op deze website terecht gekomen omdat je kat een ongeluk heeft gehad en verlamd is geraakt.
Je wilt niet zomaar opgeven en bent op zoek gegaan naar meer informatie.
Gelukkig heb je deze website gevonden want meer informatie is hier zeker te vinden.

Je meest dringende vraag -of er hoop is dat je geliefde vriend ooit weer leert lopen en weer helemaal de oude wordt- Kan ik helaas niet beantwoorden. Dat kan waarschijnlijk niemand je met zekerheid vertellen... (laat je dus ook niets anders wijsmaken!)

Maar er is daarentegen wel hoop dat je lieveling, ondanks zijn beperkingen, een gelukkig en lang leven kan leiden!!

Maar ben gewaarschuwd: Alhoewel ik van mening ben dat iedereen kan leren hoe je voor een verlamde kat zorgt, vereist het veel doorzettingsvermogen, daadkracht, oplettendheid en out of the box thinking.

Wil jij er voor gaan? Dan is deze website er om jou te helpen!

Dan nu.

Laten we beginnen met een disclaimer:

Ik ben geen dierenarts en mijn advies dient ook nooit ter vervanging van een dierenartsconsult.
Zorg ten alle tijden dat je bij vragen en/of zorgen terecht kunt bij een dierenarts die inziet dat verlamde katten een kwalitatief leven kunnen leiden en bereid is om zich indien nodig te verdiepen in de materie.

Pro tip: Neem van niemand zomaar iets aan en doe altijd je eigen onderzoek!

Waarom zou je mijn advies dan wel moeten geloven?

Deze website is onderdeel van stichting Villa Vacht, Furever home for paralyzed cats.
Wij zijn sinds 2013 gespecialiseerd in de verzorging van verlamde katten. 24/7 ben ik bezig met het verzorgen van 30+ katten met een ruggenmergletsel (oftewel dwarslaesie).

Deze ‘handleiding’ is tot stand gekomen vanwege de steeds grotere vraag naar praktische informatie over hoe en wat met een verlamde kat.
De informatie op deze website advies is gebaseerd op mijn ervaringen met katten met een verlamming van de achterhand (paraplegie) veroorzaakt door een ruggenmergletsel (dwarslaesie). Veel van de informatie zal daarentegen ook gelden voor dwars -en caudalaesies (= staartverlamming) met andere oorzaken.

Ik ga mijn best doen om deze handleiding zoveel mogelijk in 'Jip en Janneke taal' te schrijven, maar de medische termen zijn soms toch ook van belang om onderscheidt te maken tussen alle complexe verschillen. 

Veel dierenartsen zijn (helaas nog steeds) van mening dat een verlamde kat geen kwalitatief leven kan hebben* en dat het onvermijdelijk is dat ze blaas en nierproblemen krijgen**.  Omdat ze bijna altijd euthanasie adviseren en dit advies in veel gevallen opgevolgd wordt, hebben ze ook geen ervaring op gebied van de (medische) verzorging van een verlamde kat. Adviezen aangaande zijn dan ook meestal gebaseerd op theorie ipv op de praktijk.

*   Het wegvallen van één van de zintuigen (zicht of gehoor) heeft naar mijn ervaring een grotere negatieve impact op de levenskwaliteit dan een paraplegie.
** Alhoewel ze zeker een groter risico op deze problemen lopen, kunnen deze met de juiste verzorging beperkt en behandeld worden!

FAQ

Omdat je natuurlijk zo snel mogelijk antwoord wil op je meest prangende vragen, beginnen we maar direct met de meest gestelde vragen.
LET OP: De vragen worden hier kort en krachtig beantwoord. Iedere situatie en iedere dwarslaesie is uniek en moet ook zo bekeken en behandeld worden. Verdiep je in de materie en lees de hele website goed door!

• Kan een verlamde kat wel een gelukkig leven leiden?
  JA! Indien de kat de juiste verzorging krijgt.
• Heeft een verlamde kat een luier nodig?
  NEE! Heel soms kan een luier (voor korte periode) een handig hulpmiddel zijn, maar over het algemeen is het onnodig en zelfs niet aan te raden.
• Heeft de kat een rolstoel nodig?
  NEE! Voor de meeste katten is een rolstoel juist een enorme belemmering.
• Hoe groot is de kans dat mijn kat weer helemaal beter wordt?
  Als het om het ruggenmergletsel gaat dan is het onmogelijk om met enige zekerheid te voorspellen of -en in hoeverre- de kat nog zal herstellen.
  Een dwarslaesie wordt gezien als een permanent letsel en zelfs als er herstel optreedt zal er altijd restschade aanwezig blijven.
  Soms treedt er echter een verlamming op door andere oorzaken, bv een tijdelijk zwelling/hernia of trombose/embolie. Als deze zwelling of bloedpropje na enkele dagen verdwijnt kan de kat plots 'miraculeus' genezen.
• Zijn staart/pootje beweegt. Betekend dit dat zijn gevoel terug komt?
  De bewegingen die je waarneemt zijn heel vaak reflexen of spasmen. Een reflex is een onwillekeurige reactie van de spieren op een prikkel en is dus geen bewuste handeling naar aanleiding van een gevoelswaarneming. Spasmen zijn onwillekeurige samentrekkingen van spieren die ontstaan door spasticiteit. Spasticiteit is een verhoogde spanning in verlamde/verzwakte spieren. Om erachter te komen of de kat bewust reageert bekijk je zijn gehele lichaamstaal en dat met name zijn hoofd. Kijkt hij om? Bewegen zijn oortjes richting de prikkel? Als de reactie zich alleen in het pootje of de staart voordoet is het waarschijnlijk een reflex of spasmen.
• Ik werk fulltime. Kan ik wel voor mijn verlamde kat zorgen?
  JA! Alhoewel dit natuurlijk niet ideaal is, is het zeker mogelijk.
• Kan mijn kat bij jullie komen revalideren?
  Helaas is dat om verschillende redenen niet mogelijk. Het is daarnaast ook heel belangrijk dat je zelf leert om voor je verlamde kat te zorgen.
• Ik zoek vakantieopvang voor mijn verlamde kat.
  Kattenhotel Dotje in Oudewater is het enige pension dat wij kennen met ervaring met de verzorging van verlamde katten.

De verzorging in een notendop

Op deze website gaan we dieper op ieder aspect van de verzorging in, maar hier vind je in een notendop een heel algemene opsomming van de belangrijkste punten wat betreft de verzorging van een verlamde kat.

Prioriteit 1: Dagelijks manueel legen van de blaas (2 tot 8x per dag, o.a. afhankelijk van de leeftijd van de kat)
Prioriteit 2: Zorgen voor voldoende en regelmatige stoelgang d.m.v. dieet en indien nodig manueel legen van darmen of middels klysma's
Prioriteit 3: Voorkomen en verzorgen van schuurwonden en vochtletsels 

Dit zijn de drie belangrijkste punten om de gezondheid van een verlamde kat te waarborgen.
Pijnbestrijding, vachtverzorging, voldoende beweging, kwalitatief voer, regelmatig testen en zorgen voor een schone omgeving zijn hier onderdeel van.

In de praktijk blijkt dat, na het legen van de blaas, het schoonhouden van de omgeving en het schoonhouden van de kat, (zeker in het begin) de meeste tijd kost.

Als je het legen van de blaas eenmaal in de vingers hebt en een goede routine hebt opgebouwd (dit kan een maand of drie duren), dan wordt alles een stuk makkelijker en kost de verzorging niet veel meer tijd dan het bijhouden van een kattenbak. 
Wel draag je natuurlijk veel meer verantwoording!! Die kattenbak kun je wellicht een dagje overslaan, maar die blaas moet echt dagelijks (minimaal 2x) geleegd worden. Daar kun je gewoon niet onderuit. Het is van levensbelang voor je kat dat je dit beseft!!

Belangrijk

Een paar random belangrijke punten:

• Staat de dierenarts niet achter de beslissing om een verlamde kat in leven te laten? Ga dan direct op zoek naar een dierenarts die daar wel voor open staat!
• Begrijp dat de meeste dierenartsen zeer weinig tot geen ervaring hebben met verlamde katten en/of het manueel legen van blaas en darmen bij katten. Als het legen van de blaas moeizaam verloopt hoeft dit dus niet te wijten te zijn aan de kat.
• Een dierenarts kan alleen maar het advies geven om te euthanaseren. De beslissing ligt ten alle tijden bij de eigenaar. Neem de tijd om (liefst in een vertrouwde omgeving!) over zo'n beslissing na te denken.
• Het lichaam van een verlamde kat ‘werkt’ anders dan bij een normale kat. Spijsvertering kan trager verlopen en doorbloeding kan verstoord zijn. Dit kan oa invloed hebben op hun lichaamstemperatuur, maar ook op de opname en werking van bepaalde medicijnen. Daarnaast lopen ze, door slechte doorbloeding, eerder infecties op.
• Doordat de achterkant van de kat niet naar behoren functioneert, mis je ook een groot gedeelte van de lichaamstaal en ook gezondheidsproblemen kunnen door het uitblijven van symptomen makkelijk over het hoofd gezien worden.
• Bij een verlamde kat kan ‘even afwachten’ dodelijk zijn! Actie is per direct noodzakelijk.
• Een blaasontsteking bij 'normale' katten wordt meestal veroorzaakt door stress en behoeft geen antibiotica. Een blaasontsteking bij verlamde katten wordt meestal veroorzaakt door bacteriën en antibiotica is hierbij wel noodzakelijk. 
• ‘Verlamd’ staat niet gelijk aan ‘geen pijn’. Pijn bij katten (en zeker bij verlamde katten) wordt nog veel te vaak onderschat. Bij een verlamming treedt meestal een verstoorde gevoelssensatie op. Ook zenuwpijnen en pijn rondom oude breuken komen vaak voor, evenals artrose/spondylose in andere gewrichten door compensatie.
• Een verlamde kat raakt sneller onderkoeld als hij bv langere tijd op een koude vloer verblijft. Hij voelt veel minder goed hoe koud de vloer is en heeft daarnaast ook meer moeite om zijn lichaamstemperatuur te reguleren.
• Antropomorfisme is misschien niet gewenst maar er zijn wel vergelijkingen die gesteld mogen worden; Hoe zou jij je voelen na een frontale botsing met een auto? Wordt er van jou verwacht dat je binnen x aantal dagen weer de oude bent? Is een blaasontsteking het einde van de wereld (lees: leven)?

De eerste fase: Spinale shock fase.

De eerste periode na de verlamming noemt men de Spinale shock fase. Deze periode kan enkele dagen tot maanden duren (mijn ervaring in de praktijk is dat het meestal enkele dagen tot een week duurt).

Als je het lichaam vergelijkt met een gecrashte computer dan zou je kunnen zeggen dat het lichaam in deze periode een scan uitvoert om defecten op te sporen, om vervolgens opnieuw op te starten en de nodige updates uit te voeren en instellingen te wijzen. Het lichaam past zich dus als het ware aan de nieuwe omstandigheden aan.

In de praktijk betekend dit dat de reflexen en pijnsignalen in eerste instantie meestal volledig afwezig zijn en de dierenartsen (die niet op de hoogte zijn van dit fenomeen) het heel erg somber inzien.

Vervolgens komen de functies en reflexen één voor één en beetje bij beetje weer terug op gang waardoor de kat tijdens de SSF vaak te kampen heeft met zeer wisselende problemen zoals; blaasontstekingen, diarree afgewisseld met obstipatie, spierspanningen, spasmes en krampen, enz. Omdat deze periode tezamen gaat met het aanleren van het blaaslegen en andere aspecten van de verzorging wordt dit als zeer moeilijk en vaak ontmoedigend ervaren.

Aan de andere kant zien we ook wel vaker dat, zodra de SSF voorbij gaat, de kat zijn gevoel en controle weer terugkrijgt en weer helemaal de oude wordt.

Dus:
Don't give up!!

Feiten

• Poezen krijgen eerder een bacteriële blaasontsteking dan katers.
• Katers hebben eerder problemen met blaasgruis en verstoppingen dan poezen.
• Katers zijn vaak moeilijker te legen dan poezen.
• Als een verlamde kat geen hulp krijgt met het legen van de blaas overlijdt deze meestal binnen 1 a 2 jaar aan de complicaties.
• Tot het overlijden lijkt er voor het baasje geen vuiltje aan de lucht, maar lijdt de kat in stilte!