Eén van de eerste vragen die wij meestal krijgen is of de kat weer zal herstellen.

Ruggenmergletsels zijn echter verschrikkelijk complex en het is dan ook eigenlijk onmogelijk om met enige zekerheid te voorspellen of -en in hoeverre- herstel mogelijk zal zijn.

Geen enkele laesie is hetzelfde! De mate van functieverlies hangt oa af van de hoogte van het letsel en van de mate van beschadiging van de zenuwen en ruggenmerg. Vooral dit laatste maakt het erg lastig want de onderzoeken die nodig zijn om dit te bepalen zijn ontzettend duur en niet altijd even veelzeggend. Daarnaast is er dan alsnog weinig aan te doen, want het herstel (indien mogelijk) kost voornamelijk heel veel tijd. Het operatief herstellen van zenuwen/ruggenmerg is voor zover ik weet nog niet mogelijk. Zenuwen die volledig zijn doorgesneden zijn niet meer te herstellen, beschadigde zenuwen kunnen wel nog (deels) herstellen. In geval van een dwarslaesie zijn meerdere zenuwen beschadigd en/of vernietigd en al die zenuwen hebben hun eigen functie.

Zelfs bij mensen wordt een ruggenmergletsel nog steeds gezien als een permanent letsel en zelfs als er in enige mate herstel mogelijk is wordt er altijd gesproken van een blijvende restschade.

Om deze reden adviseer ik baasjes altijd om de focus en wens om de kat weer lopend te zien, te verleggen naar de juiste verzorging om de kat gezond, gelukkig en in goede conditie te houden.

Zoals je zelf inmiddels al ervaren hebt is een kat met een dwarslaesie echt niet zo hulpeloos/zielig als de meeste mensen verwachten. Ze kunnen een heel gelukkig, gezond en lang leven leiden!

MAAR.... Hiervoor is het wel heel belangrijk dat ze de juiste verzorging krijgen want anders is de kans heel erg groot dat dit leven al snel een ondraaglijk lijden wordt tot de dood er (binnen enkele jaren) op volgt!

Spinale Shock Fase (SSF)

De eerste periode na de verlamming noemt men de Spinale shock fase. Deze periode kan enkele dagen tot maanden duren (mijn ervaring in de praktijk is dat het meestal enkele dagen tot een week duurt).

Als je het lichaam vergelijkt met een gecrashte computer dan zou je kunnen zeggen dat het lichaam in deze periode een scan uitvoert om defecten op te sporen, om vervolgens opnieuw op te starten en de nodige updates uit te voeren en instellingen te wijzen. Het lichaam past zich dus als het ware aan de nieuwe omstandigheden aan.

In de praktijk betekend dit dat de reflexen en pijnsignalen in eerste instantie meestal volledig afwezig zijn en de dierenartsen (die niet op de hoogte zijn van dit fenomeen) het heel erg somber inzien.

Vervolgens komen de functies en reflexen één voor één en beetje bij beetje weer terug op gang waardoor de kat tijdens de SSF vaak te kampen heeft met zeer wisselende problemen zoals; blaasontstekingen, diarree afgewisseld met obstipatie, spierspanningen, spasmes en krampen, enz. Omdat deze periode tezamen gaat met het aanleren van het blaaslegen en andere aspecten van de verzorging wordt dit als zeer moeilijk en vaak ontmoedigend ervaren.

Aan de andere kant zien we ook wel vaker dat, zodra de SSF voorbij gaat, de kat zijn gevoel en controle weer terugkrijgt en weer helemaal de oude wordt.

Dus:
Don't give up!!

Therapie algemeen

Dwarslaesiepatiëntjes hebben vaak te maken met verschillende vormen van chronische pijn zoals fantoompijn, zenuwpijn, gewrichtspijn en spierpijn.

Om deze pijntjes zo goed mogelijk onder controle te houden maken we, naast pijnmedicatie, ook gebruik van verschillende therapieën en hulpmiddelen.

Eén van die hulpmiddelen die ik altijd aanraadt voor oudere katten en/of katten met artrose of soortgelijke problemen is een simpele warmtelamp (ook wel kuikenlamp of opfoklamp genoemd).De warmte die zo'n lamp uitstraalt houdt spieren en gewrichten soepel en wordt ontzettend gewaardeerd door katten. Mede dankzij de lage aanschafkosten is zo'n lamp eigenlijk nooit een miskoop.

Een (rode) warmtelamp moet niet worden verward met een full spectrum therapielamp! Therapielampen dringen veel dieper door in het weefsel en mogen daarom ook alleen maar voor korte sessies gebruikt worden. Warmtelampen dringen veel minder diep door en mogen 24/7 gebruikt worden.

Een andere therapievorm waar we veel gebruik van maken is LLLT (low level laser therapie). Sinds enkele jaren zijn wij in het bezit van de Activet super pulsed laser. Een geweldige laser die ook nog eens heel veilig in gebruik is en het, dankzij de verwisselbare opzetstukken, ook mogelijk maakt om acupunctuur punten en triggerpoints te behandelen. Verschillende handboeken helpen mij daarbij om de juiste punten en behandelingen op te starten.

PEMF (pulsed electro magnetic field) is een andere therapievorm waar we geregeld gebruik van maken. De Assisi Loop is misschien wel één van de bekendste en beste hulpmiddelen als het op PEMF therapie voor dieren aankomt.We hebben daarnaast ook de Epad Friends. Dit is een PEMF kussen met 3 standen dat erg praktisch in gebruik is. 

Ook krijgen onze Vachtjes geregeld fysiotherapie; Rek en strekoefeningen om stijve gewrichten en contracturen tegen te gaan, manuele therapie om blokkades op te heffen, oefentherapie en bewegingstherapie om spieren in topconditie te houden en fascia massage om het bindweefsel lekker soepel te houden.

Een andere massagevorm waar ik graag gebruik van maak (en die mijn vingers een beetje spaart) is Guasha, een schraaptechniek waarbij gebruik wordt gemaakt van zogenaamde Guasha stenen of IASTM tools.

Al met al zijn er dus heel wat verschillende therapieën waar we gebruik van kunnen maken om het welzijn van onze Vachtjes te waarborgen!

Pijnbestrijding

Katten staan bekend als uiterst gevoelige dieren. Voornamelijk de stressgevoeligheid komt overal en altijd weer om de hoek kijken.

Een kattenbak van de ene naar de andere hoek verplaatsen of de keukenstoel aanschuiven is, volgens de vele bronnen, al een reden om serieuze gedragsproblemen in de hand te werken en dient daartoe met groot beleid en maximaal een halve meter per dag te geschieden.
Stress wordt niet alleen bij gedragsproblemen als boosdoener gezien, maar ook bij diverse gezondheidsklachten -en dan voornamelijk het soort waar geen aantoonbare oorzaak voor gevonden wordt.

Vreemd genoeg lijken onze uiterst gevoelige katten plots onaantastbare wezens als het om pijn gaat..
Hoe vaak ik wel niet te horen krijg dat Tijger of Snoezepoes, ondanks aangetoonde artrose, vergevorderde spondilose of frontale aanrijding echt geen pijn heeft… Want nee, hij eet en drink en springt gewoon op de bank om te knuffelen…Want nee, op de foto’s waren geen breuken te zien..

Telkens vraag ik me weer af waarom het zo moeilijk te geloven is dat chronische aandoeningen zoals gewrichtsslijtage of gebitsproblemen zoals FORL of ontstoken tandvlees bij katten net zozeer pijn kan doen als bij mensen en dat katten niet alleen uit botten bestaan, maar net zoals mensen, ook flinke last kunnen hebben van spierpijn of andere spier/pees/zenuwletsels.

Zou het komen doordat pijn, lijden is? Omdat het algemene idee is dat je, als je van je dier houdt, deze uit zijn lijden moet verlossen? Het 'houden van is loslaten' verhaal? En dus onbewust ervoor wordt gekozen om die pijn, dat lijden, niet te erkennen? Het zou toch heel triest zijn als juist daardoor zoveel dieren onnodig lijden!!

Om het even on-topic te houden;

Verlamd zijn wil niet vanzelfsprekend zeggen dat er geen pijn gevoeld wordt!
Meestal is er sprake van een verstoorde gevoelssensatie in of rond de verlamde ledematen en veel dwarslaesiepatiënten krijgen vroeg of laat te maken met chronische pijn.

Doordat katten met een dwarslaesie zich dmv hun voorpootjes voortslepen hebben ze regelmatig te kampen met spierpijn en gewrichtspijn (zeker als de temperaturen dalen) en treedt er veel eerder slijtage (artrose) op. Ook zie je vaak rondom oude breuken en letsels botwoekeringen ontstaan die pijn kunnen veroorzaken en doordat sommige patiëntjes hun verlamde achterpootjes zijwaarts (in zitpositie) houden, kan ook hun rug scheef gaan groeien. Fantoompijn kan ontstaan onder het laesieniveau en contracturen en spierspasmes en/of spasticiteit kunnen ook een bron van pijn zijn. Allemaal zaken om goed in het oog te houden en op tijd in te grijpen!

Katten zijn echte meesters in het verbergen van pijn, dus iedere subtiele gedragsverandering kan een aanwijzing voor pijn zijn en moet serieus worden behandeld. Deze vorm van chronische pijn wordt neuropathische pijn genoemd en vraagt om een multimodale aanpak. Dit wil zeggen dat  de standaard voorgeschreven nsaid's (metacam, novacam, loxicom, meloxicam, onsior etc) alleen niet voldoende gaat zijn om deze pijn mee te bestrijden. 

Beter is om te kiezen voor een combinatie van medicatie, supplementen en aanvullende therapieën.
Tramadol, Gabapentine, Amantadine en Solensia zijn medicatie die hiervoor gebruikt kunnen worden en die hun werking bij dit soort diepe pijnen wel hebben bewezen!

Anarthron en PEApure kunnen ook uitkomst bieden.

Pijnbestrijding bij een kat met dwarslaesie betreft meestal een combinatie van medicijnen/supplementen en aanvullende/alternatieve therapieën (zoals Guasha, PEMF, laser, hydrotherapie)

Revalidatie

Het is nooit te voorspellen of een kat met een dwarslaesie weer opnieuw kan leren lopen. Sommige hebben bv wel de potentie wat betreft spiermassa of looppatroon, maar missen de persoonlijkheid om de extra moeite te doen. Opnieuw leren lopen kost namelijk de nodige moeite, energie en inspanning en als ze dmv voortslepen van de achterpootjes ook overal komen waar ze zijn willen, waarom dan al die moeite doen? ;)

Wat dat betreft laat een hond zich heel wat makkelijker revalideren als een kat. Als een kat niet mee wil werken dan kun je hoog of laag springen, maar ga je niets bereiken! 

Bij revalidatie therapieën is het dan ook erg belangrijk om samen te werken met de kat ipv proberen om de kat voor jou te laten werken. Zoek naar oefeningen die leuk zijn voor de kat. Het helpt hierbij om te weten wat jouw kat motiveert (voer, spel, aandacht?)

Spinal reflex walking

Ondanks dat het ruggenmerg onherstelbaar beschadigd is kunnen sommige katten toch weer opnieuw leren lopen. Hun achterhand blijft dan wel vaak wat zwabberen en als ze een scherpe bocht maken belanden ze weer op hun kont. Ook omhoog springen waarbij een bepaalde kracht in de achterpoten nodig is, zal onmogelijk blijken.

Dit zijn duidelijk tekenen dat ze kunnen lopen dankzij het zogenaamde ruggenmerg geheugen. Ze sturen dan hun achterpootjes niet aan met de hersenen, maar het ruggenmerg heeft de loopbeweging onthouden. Het is dus eigenlijk een combinatie van reflex en spiergeheugen waardoor ze weer kunnen lopen en geen gecontroleerde of doordachte handeling. Deze manier van lopen wordt ook wel spinal reflex walking of locomotion walking genoemd. Ouzo is daar een mooi voorbeeld van.